Özofagus varislerinin en sık nedeni sirozdur; özellikle de alkolik sirozlarda varisler erken aşamada gelişir ve hızla kanarlar.
Varisler ağır kanamalara yol açar. Kanama özefagus lümenine mukozayı yıkarak ulaşır. Özofagus varis ka-namaları başladığında nadiren spontan olarak gerilerler.
Tedavide skıeroterapi ve balon tamponadı sıklıkla gereklidir. Özofagus varis kanamalarında olguların %40’1 ilk epizotta ölür.
Özofajitler
Erişkin popülasyonun % 10 kadarında özofajit saptanır. En sık özofajit nedeni gastrik içeriğin reflüsü; yani reflü özofajittir.
Klinikte yanma, odinofaji, disfaji ve kanama görülebilir.
Gastroözofagiyal reflünün olası nedenleri
– Hiatal herni
– Alt özefageal sfinkter yetersizliği ya da gevşemesine engelolan ve düzensiz kasılmalara neden olan durumlar (alkol, yağlı yiyecekler, sigara, morfin ve diazepam gibi ilaçlar)
– Gebelik
– Skleroderma
– Diabetes mellitus
– Alkol kullanımı
– Artmış intraabdominal basınç, şişmanlık.
Gastroözefageal reflü komplikasyonları
– Özofajit
– Barrett özofagl1su (adenokarsir;ıom gelişme riski)
– Özofagiyal kanama ve ülserasyon (melena ve hematemez)
– Özofagiyal (peptik) ülser gelişimi (midede ya da Barrett alanında özefagusta gelişebilir)
– Özofagiyal striktür gelişimi (sıklıkla koroziv madde alınımına sekonder gelişir) ve özefageal perforasyon.
Özofajitin reflü (mide asiti) dışındaki nedenleri arasında Mantarlar (kandida), viral (HSV, CMV), graft versus host hastalığı (bazal hücrelerde karyoreksis, atrofi, fibrozis ve apopitozis), pemfigus, epidermolizis bülloza, üremi, koreziv ya da iritan madde alınımı, radyasyon, kemoterapi sayılabilir.
Reflü özofajit için erken aşamada saptanan morfolojik bulgular özofagus epitelinde eozinofillerin bulunuşu özefagus bazal tabaka hücrelerinde hiperplazi ve lamina propriada papillalarda uzamadır. Özofagusta ülserlerle bir arada intraepitelyal nötrofreler ve lenfosit saptanması akut ve ağır tabloyu gösterir. Sklerodermanın en sık tuttuğu iç organın özofagus olduğu unutulmamalıdır.
Lye Darlığı: Genellikle trakea bifurkasyon bölgesi dü-zeyinde asit-alkali alımı sonucu oluşan koagülasyon nekrozunun iyileşme sürecinde oluşur. Nadiren Özofagus karsinomu gelişimine neden olabilir.
Barrett özofagusu
Özofagus distal kısımda çok katlı yassı epitelin, goblet hücreleri içeren metaplastik kolumnar epitele değişimini tanımlar (skuamoz epitelin mide suyuna daha dirençli kolumnar epitele kronik iritasyon nedenli metaplazisidir).
Gastroözofagial reflünün uzun süreli bir komplikasyonudur.
Barret özofagusu saptanan hastalarda özofagus alt uçta adenokarsinom gelişme riski 30-40 kat artmıştır. Sekonder komplikasyonları, kanama, lokal ülserler ve striktür gelişimidir.
Barret tanısı için endoskopi ve biyopsi gereklidir.
Barret Özofagus biyopsisinde izlenmesi beklenen morfolojik bulgular
– Özofagus alt uçta skuamoz epitelin glandüler epitele metaplazisi
– Goblet hücrelerinin varlığı
Barret mukozasında habaset yönünde gidişi gösteren bulgular
– Barret alanında metaplaztik bezlerde displazinin görülmesi
– 2cm’den büyük bir alanda Barret mukoz.asının varlığı
– Barret mukozasını oluşturan epitelin intestinal (özellikle kolonik epitel özelliğinde; çok miktarda asit müsin üretimi ve goblet hücresi içermesi) karakterde olmasıdır.
Özofagusun selim tümörleri
En sık izlenen selim tümörleri düz kas kökenli tümörler yani leiomiyomlardır. Özofagusta benign epitelial polipoid lezyon hemen hiç izlenmez.
Özofagiyal Karsinomlar
Özofagusun en sık izlenen habis tümörü yassı epitel hücreli karsinomlardır (skuamöz hücreli karsinom).
Tipik olarak sıklıkla 50 yaş üzerinde tanı alan; erkeklerde sık izlenen (E/K = 4/1) tümörlerdir. Uzakdoğu Asya ve iran’da özellikle sıktır.
Çevresel ve diyet faktörleri yassı epitel hücreli karsinomlar için çok anlamlıdır (ABD’de major risk faktörü sigara; ardından alkol). Doğu toplumlarında major faktor sıcak içeceklerdir.
Barrett özofagusu ise sadece adenokarsinom gelişimi için temel prekürsördür,
Tilozis palmaris ve plantarisli (avuç içi ve ayak tabanında hiperkeratoz) hastalar özofagusun skuamöz karsinomu için tek genetik predispozisyon taşıyan hastalardır.