- VALİN, LÖSİN, İZOLÖSİN VE ORGANİK ASİDEMİLER
Dallı zincirli bu üç aminoasit de esansiyel özellikte olup, ilk yıkılım basamakları benzerlik gösterir. Bu aminoasidlerin yıkılımı sırasında ara ürün olarak organik asitler oluşur. Transaminazlar hariç yıkımında rol alan diğer enzimlerin eksikliklerinde asidoz tablosu oluşur. Enzimatik blokajın proksimalinde organik asitler vücut sıvılarında birikir ve idrarla atılır. Bu nedene organik asidemiler yaşamın ilk günlerinde ciddi metabolik asidoz ile semptomatik hale gelirler. Semptomların çoğu spesifik olmadığı halde bazı ipuçlarından hareket ederek eksik olan enzim belirlenebilir.
Organik asidemilere tanısal yaklaşım
Beslenmeyi reddetme, Kusma, Asidoz, Dehidratasyon, Nötropeni
Ketozis var Ketozis yok
Cilt bulguları yok Cilt bulguları var 1. 3-OH-3-metilglutarik asidemi
2. Multiple Acyl CoA
dehidrogenaz eksikliği *
Multiple karboksilaz eksikliği *
Spesifik koku yok Karakteristik koku
1. Metilmalonik asidemi 1. MSUD
2. Propionik asidemi 2. İzovalerik asidemi
3. Ketothiolaz eksikliği * Karakteristik koku var.
Kesin tanı vücut sıvılarında spesifik organik asitleri tespit ederek ve enzim çalışması ile konur.
Hücre zarı Protein sentezi
SİTOPLAZMA Valin İzolösin Lösin
Dallı-zincirli Valinemi Lösin-
aminotransferaz izolosinemi
a-Ketoizovalerik asit a-Keto-b-metilvalerik asit a-Ketoizokaproik asit MİTOKONDRİ Dallı-zincirli MSUD
a-ketoasit dehidrogenaz Tiamin (B1) MSUD
İzobütirik asit 2-Metilbütirik asit İzovalerik asit
İzovaleril CoA İzovalerik
dehidrogenaz asitemi
Metakrilik asit Tiglik asit 3-Metilkrotonik asit
CO2
Biotin
Metilmalonik asit 2- Metilasetoastik asit 3-Metilglutakonik asit
semialdehit CoA Tiolaz 3-Metilglu.
b-Ketotiolaz eksikliği asitüri
CO2
CO2 Propionik asit Kolesterol 3-OH-3-Metilglutarik asit
Propionil CoA Tek zincirli yağ asitleri HMG CoA HMGlutarik
karboksilaz Propionik Treonin liyaz asitemi
Biotin asitemi Metionin
Metilmalonik asit Asetoasetik asit+Asetil CoA
Metilmalonil CoA Metilmalonik asitemi
(rasemaz ve)mutaz Adenozil Kbl
Kbl B Aseton
Süksinik asit MMA Kbl+1 Metionin SİTOPLAZMA
Kbl A Metil Kbl
MMA Kbl G Kbl E Homositein
CO2 + H2O Kbl+2 Homosistinüri II
Kbl+2
MMA + HSÜ Lizozom
Kbl D Kbl C Kbl F
OH Kbl+3 OH Kbl+3 Tk II
Hücre zarı OH Kbl+3+Tk II
Ekstaselüler aralık
Biotinidaz Proteolitik OH Kbl+3+Tk II
eksikliği Biotisin yıkım Biotin (Diyet formu)
a) MSUD (Maple Syrup Urine Disease)
Valin, lösin ve izolösin’in dekarboksilasyonu tiamin pirofosfat’ı kofaktör olarak kullanan kompleks enzim sistemi (dallı zincirli a-ketoasid dehidrogenaz) ile sağlanır. Bu enzim eksikliğinde MSUD oluşur. Hastaların terlerinin Maple (Akçaağaç) şurubu kokması ile bu ismi almıştır.
Klasik MSUD:
En ciddi klinik tablo bu tipte görülür. Yenidoğan doğumda normaldir. Birinci haftanın sonlarına doğru hastanın beslenmesi bozulur, zayıf emmeye başlar ve kusmalar ortaya çıkar. Hasta günler içinde letarji ve koma tablosuna girer.
Hastaların fizik muayenesinde hipertonisite, kas rijiditesi ve opistotonüs dikkati çeker. Nörolojik bulguları nedeni ile sepsis ve menenjit tablosu ile karışır.
Konvülzyon ve hipoglisemi sık görülür. Neonatal tetanoz ayırıcı tanıda mutlaka göz önüne alınmalıdır. Hipoglisemik diğer tablolardan farklı olarak MSUD’de hipogliseminin düzeltilmesine rağmen klinik tablo düzelmez.
Laboratuar tetkiklerinde ciddi asidoz dışında önemli bir bulgu yoktur. Tedavi edilmeyen vakalar ilk haftalarda veya ilk aylarda kaybedilirler.
Tanı:
– İdrar ve terde akçaağacı şurubu kokusunun olması ile hastalıktan şüphelenilir.
– Aminoasit analizinde plazma valin, lösin ve izolösin’inde artma, alaninde azalma saptanır. İdrarda lösin, izolösin, valin ve ketoasidlerde artma vardır. İdrardaki ketoasitlerin varlığı kalitatif olarak, idrara birkaç damla 2,4-dinitrofenilhidrazinin 0.1 NaCI içindeki %0.1’lik ayıracından konularak gösterilir. Sarı çökeltinin oluşması testin (+) olduğunu gösterir.