1- Hemolizli numune.
2- Akut idrar retensiyonu veya keteter bulunması.
3- Yaygın prostat kanseri.
4- Kemiğin Paget hastalığı.
5- Kemik metastazı
6- Gaucherh.
-glutamiltransferas (GGT9 : Başlıca karaciğer, böbrek, pankreas ve prostatta bulunur. Artmasının nedenleri :
1- İlaç ve alkolle enzim indüksiyonu.
2- Kolestatik karaciğer hastalığı.
3- Hepatosellüler harabiyet.
4- Çok yüksek : alkolik hepatit veya ileri derecede alkol bağımlılığı, antikonvülsanlar, kolestatik karaciğer h.
Adenozin deaminaz (ADA) : Adenozin ve H2O’dan, inozin ve NH3 meydana getirir.
Eksikliği şiddetli kombine immün yetmezliği (SCID) nedenidir. T hücre ve genellikle B hücre disfonksiyonu vardır. 2 yaşından önce sekonderhastalıklardan ölürler.
5’nükleotidaz (5’NT) : IMP ve GMP’nin, nükleozid formları olan inozin ve guanozine dönüşümünü katalizler. Artığı durumlar.
1- Intra-ekstrahepatik biliyer obstrüksiyon ve hepatobiliyer hastalık.
2- Hepatik karsinom.
3- Biliyer siroz erken dönem.
4- Gebelik 3. Trimestr.
Ayrıca karaciğer metastazı ve karaciğer lenfomasında ALP’dan daha iyi bir testtir.
Hastalıklardaki Plazma Enzim Paternleri :
MI : Tanıda en önemli enzimler AST, LD ve CK’dır. Bunların seçimi MI’dan sonra geçen süreye bağlıdır.
Enzim Yükselmenin MI sonrası peak Yüksekliği
başlaması yapma zamanı sürmesi
(saat) (saat) (gün)
CK (total) 4-8 24-48 3-5
AST 6-8 24-48 4-6
LD1 12-24 48-72 7-12
Göğüs ağrısı başladıktan sonra ilk 4 saatte enzim tayini yapılmamalıdır. Normale döndükten sonra ikinci bir yükselme enfarktın yayıldığını veya konjestif kalp yetmezliği geliştiğini gösterir. KKY’’e LD1 ve CK yükselmez. MI, hepatik konjesyona yol açabildiğinden hafif ALT yükselmesi de görülür.
Şüpheli MI vakalarında AST ve LD1 tayini ile klinik ve EKG bulguları tanı için daha uygundur, total CK yanıltıcı olabilir.
Karaciğer Hastalıkları : En çok kullanılan AST ve ALT’dır. Hepoalbuminemi de sıktır.
ALT sitoplazmada, AST hem sitoplazma hem mitokondride bulunur. Viral hepatitte sitoplazma membranı daha çok etkilenir, ALT daha çok yükseklir.
GGT yüksekliği, hepatobiliyer traktın hücrelerinin ER’dan gelir ve mutlaka hepatosellüler hasarı göstermez. Uzun süreli alkol alımı ve antikonvülsan kullanımı ER proliferasyonu yaparak enzimi arttırır.
Kas Hastalıkları : Müsküler distrofilerde CK ve transaminazlar yükselir, ama CK çok daha spesifiktir. Erken dönemde aktiviteleri en yüksektir, geç dönemde azalır, fiziksel aktivite ile yükselebilir. Nörojenik atrofilerde enzimler normaldir.
* Tüm malignitelerde nonspesifik olarak total LD, LD1 ve transaminazlar yükselir.
* Prostat CA’da PAP yükselir.
* Tedavinin izlenmesinde transaminazlar ve ALP yararlıdır.
* Megaloblastik anemiler ve lösemilerde LD1 çok yüksektir.
ANTİOKSİDAN SAVUNMA SİSTEMLERİ
Antioksidan savunma sistemleri serbest oksijen radikallerine karşı 3 yolla etkilerini gösterirler :
1- Radikal reaksiyonlarının sona erdirilmesi
2- Radikal oluşumunun sınırlandırılması
3- Oluşan radikallerin detoksifikasyonu
1- Bu maddeler, radikalleri ortadan kaldıracak zincir reaksiyonlarının ilerlemesine engel olurlar.
E vitamini : Hücre zarındaki en önemli zincir kırıcı antioksidanlardır. Etkisi en fazla olan alfa-tokoferoldür. Antioksidan aktivite 6. C’da bulunan OH grubundan kaynaklanır. Kendileri oksitlenerek,protein, lipid ve enzimlerin oksitlenmesini önlerler.
Askerbik asit : Plazmada bulunan radikallere karşı ilk koruyucu sistem olduğu halde, zardaki lipofilik radikallerle savaşamaz.